Nhà Trắng vừa chính thức công bố các mức thuế đối ứng mới áp dụng cho hàng hóa nhập khẩu từ hàng chục quốc gia, trong đó Việt Nam chịu mức thuế 20% cho hàng hóa có chứng nhận xuất xứ (C/O) Việt Nam và 40% cho hàng trung chuyển từ các nước khác.

Động thái này là sự tiếp nối của chính sách "nước Mỹ trên hết" từng được khởi xướng từ nhiệm kỳ trước, nhấn mạnh ưu tiên nội địa hóa sản xuất và bảo hộ nền công nghiệp nội địa Mỹ.

Thuế quan - đòn xoay chiến lược của Mỹ và khoảng trống để lại

Tuy nhiên, việc Mỹ áp thuế trên diện rộng không chỉ làm gia tăng căng thẳng thương mại mà còn khiến các doanh nghiệp đa quốc gia phải điều chỉnh lại chuỗi cung ứng. Trung Quốc vốn là mắt xích chủ chốt trong hệ thống sản xuất toàn cầu đang chịu tác động nặng nề nhất, buộc nhiều tập đoàn lớn phải chuyển dịch dây chuyền sản xuất sang các quốc gia khác nhằm tránh rủi ro thuế và đảm bảo tính liên tục của chuỗi giá trị.

Đây chính là thời điểm mà Việt Nam với vị trí địa lý chiến lược, hạ tầng công nghiệp đang phát triển và chính sách thu hút đầu tư linh hoạt có thể tận dụng để thu hút dòng vốn FDI chất lượng cao, đồng thời mở rộng thị phần xuất khẩu nhờ lợi thế từ các hiệp định thương mại tự do (FTA) đã ký kết.

Mỹ áp thuế toàn cầu tưởng chừng là một thách thức, nhưng lại vô tình mở ra khoảng trống trong chuỗi cung ứng toàn cầu mà Việt Nam hoàn toàn có khả năng lấp đầy nếu hành động quyết đoán và nhanh nhạy.

Việt Nam với lợi thế địa chiến lược, mạng lưới hiệp định thương mại sâu rộng và môi trường chính trị - kinh tế ổn định đang nổi lên như một điểm đến thay thế hấp dẫn cho các nhà đầu tư toàn cầu. Ảnh: VF.

Ba lợi thế chiến lược của Việt Nam trong thời điểm bước ngoặt

Có ba yếu tố cốt lõi giúp Việt Nam trở thành ứng viên sáng giá cho vị trí "trung tâm sản xuất mới" trong bối cảnh địa kinh tế đang tái định hình.

Hệ thống FTA sâu rộng - chìa khóa mở cửa thị trường toàn cầu: Tính đến giữa năm 2025, Việt Nam đã tham gia và thực thi 17 hiệp định thương mại tự do, trong đó có nhiều FTA thế hệ mới mang tính chất mở cửa sâu rộng như Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) hay Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP).

Những hiệp định này không chỉ giúp giảm thuế nhập khẩu đối với hàng hóa Việt Nam mà còn nâng cao tiêu chuẩn sản xuất, chất lượng hàng hóa và thúc đẩy cải cách thể chế trong nước. Việc tận dụng tốt các cam kết FTA giúp doanh nghiệp Việt Nam thâm nhập sâu hơn vào các thị trường phát triển như châu Âu, Nhật Bản, Australia và Canada - những thị trường có yêu cầu khắt khe nhưng đầy tiềm năng.

Báo cáo của Bộ Công Thương cho thấy, trong năm 2024, hơn 65% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đã được hưởng ưu đãi thuế quan từ các FTA, giúp gia tăng tính cạnh tranh cho hàng hóa Việt Nam.

Vị trí địa lý thuận lợi giữa trung tâm sản xuất châu Á: Việt Nam nằm ở ngã ba hàng hải quan trọng, nối liền Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ và Đông Nam Á. Cùng với hệ thống cảng biển đang được nâng cấp mạnh mẽ, Việt Nam có khả năng trở thành điểm trung chuyển lý tưởng cho dòng hàng hóa xuyên Á - Âu.

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng đang tích cực phát triển các khu công nghiệp quy mô lớn như Yên Phong (Bắc Ninh), Thăng Long II (Hưng Yên), Long An, VSIP Bình Dương… thu hút nhiều tập đoàn công nghệ cao như Samsung, LG, Intel, Foxconn…

“Nếu trước đây, Việt Nam chủ yếu đóng vai trò là nơi gia công hàng hóa, thì giờ đây chúng ta đang tiến dần lên nấc thang cao hơn trong chuỗi giá trị, nhờ thu hút đầu tư vào lĩnh vực chế tạo công nghệ cao và công nghiệp phụ trợ,” ông Tuấn Việt nhấn mạnh.

Môi trường chính trị ổn định, điều hành kinh tế linh hoạt: Trong bối cảnh nhiều quốc gia đang đối mặt với khủng hoảng chính trị, xung đột và biến động chính sách, thì Việt Nam nổi bật với môi trường chính trị - xã hội ổn định. Sự điều hành thống nhất, các chính sách kinh tế linh hoạt, hướng đến cải thiện môi trường đầu tư đã giúp Việt Nam trở thành điểm đến tin cậy cho các nhà đầu tư quốc tế.

Theo báo cáo của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF), Việt Nam tăng 10 bậc trong chỉ số năng lực cạnh tranh toàn cầu từ năm 2019 đến 2024. Các nỗ lực cải cách hành chính, chuyển đổi số, đầu tư hạ tầng và hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp đang tạo đà cho tăng trưởng bền vững.

Doanh nghiệp Việt Nam đã sẵn sàng để đón nhận cơ hội?

Tuy nhiên, cơ hội chỉ thực sự đến với những doanh nghiệp biết chuẩn bị từ trước. Việc dịch chuyển chuỗi cung ứng và dòng vốn FDI sẽ ưu tiên các quốc gia và doanh nghiệp có năng lực nội tại tốt, tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế, minh bạch và có khả năng thích ứng cao.

CEO VIETGO Nguyễn Tuấn Việt

Một số khuyến nghị cụ thể: Đầu tư vào công nghệ và tự động hóa: Giảm phụ thuộc lao động giá rẻ, tăng năng suất và đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật khắt khe của các thị trường phát triển.

Tăng cường năng lực quản trị: Cải thiện quy trình sản xuất, quản lý rủi ro, truy xuất nguồn gốc sản phẩm và tuân thủ các quy định về môi trường, lao động.

Tận dụng triệt để các FTA: Chủ động tìm hiểu quy tắc xuất xứ, tiếp cận hệ thống ưu đãi thuế, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu.

Phát triển chuỗi cung ứng nội địa: Liên kết với các doanh nghiệp trong nước để giảm chi phí logistics, tăng tính linh hoạt và kiểm soát chất lượng.

Trong bối cảnh Mỹ tiếp tục siết chặt chính sách thương mại, việc doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh là điều kiện sống còn để không chỉ tồn tại mà còn phát triển vượt bậc trong giai đoạn hậu khủng hoảng.

Việt Nam đang đứng trước một bước ngoặt quan trọng khi thế giới bước vào giai đoạn tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu. Với nền tảng chính trị ổn định, chiến lược hội nhập sâu rộng và vị trí địa lý thuận lợi, Việt Nam có đủ điều kiện để trở thành trung tâm sản xuất mới của châu Á nếu biết tận dụng thời cơ một cách bài bản và có chiến lược.

Thế giới đang chuyển động nhanh và Việt Nam không thể đứng ngoài cuộc chơi. Cơ hội sẽ không chờ đợi ai, chỉ dành cho những người hành động nhanh và chuẩn bị kỹ.

https://nhadautu.vn/co-hoi-but-pha-cua-viet-nam-truoc-lan-song-ap-thue-toan-cau-cua-my-d98120.html   - Theo trang tin tức nhà đầu tư